| mateship |

              විදේශකයක සිට මෙල්බනයට පැමිනෙන්නකු හට නිතර දැක පුරුදු පරිසරයෙන් බැහැර වීමත්, අලුතින් එක් වන වටපිටාවත් නිසා මුහුණ පාන්නට සිදුවන ගැටළු බොහෝමයකි. ශිත  සෘතුවේ  ධරුනුම භාගයේ මෙල්බන් නුවරට පැමිණි මා හට ඉවසා ගත නොහැකි දැඩි සීතලට වඩා වධ දුන් එක්  කාරණාවක් විය. එනම් කිසි ලෙසකින්වත් තේරුම් ගත නොහැකි ඔස්ට්‍රේලියානුවන්ගේ පුදුමාකාර  භාෂා විලාශයයි.
    අනෙකුත්  ජාතිකයනට වඩා වෙනස්  ස්වරූපයකින් වචන උඡ්චාරණය කරන ඕස්ට්‍රේලියානුවන් විශේෂ වචන කීපයක් නිරන්තරයෙන් භාවිතා කරයි. මින් වචනයක් යොදා දෙබස ආරම්භ කරන ඔවුන් එම වචනයම නැවත නැවත යොදමින් උස් ස්වරයෙන් කතා බහ කරන්නේ මන්ත්‍රයක් ජප කරන්නාක් මෙනි. මේවායේ අර්ථයන් ගැන අංශු මාත්‍රයක හෝ අවබෝධයක් මා හට නොවූවද ඒ සෑම සියලු  වචනයකටම සමානව සිංහලෙන් ශබ්ධ වන යමක් මගේ ශබ්ධකෝෂයේද  තිබුණි. මින් මා සිත ගත් එක් වචනයක් වුයේ 'මයිට්' යන්නයි. මෙහි අර්ථය කෙසේ වෙතත් මෙල්බනයට පැමිණ නොබෝ කලකින්ම කතා කරන සෑම  වචන තුන හතරකට වරක් 'මයිට්' යයි දමන්නට මමද  පුරුදු වීමි.

යේස් මයිට්,
නෝ මයිට්,
හව් ආ යූ මයිට්,

විදේශිකයකුට නිතැතින්ම අමුතු හැඟීමක් ඇති කළද ඕස්ට්‍රේලියාවේ වාසය කරන්නෙකුට මෙය ඉතා සමාන්‍ය දෙයකි. අමුතු ආකාරයකින් ශබ්ධ වුවද, ඕස්ට්‍රේලියාවේ ආරම්භක කොලනි තුලින් බිහිවූ  මෙහි අර්ථය නම් අප සියලු දෙන භාවිතා කරන "mate (මිතුරා) " යන්නයි.
         ඕස්ට්‍රේලියානුවන්ගේ මෙම විකරරුපි භාෂා විලාශයට රසවත් ආරම්භයක් තිබේ. ඉතිහාස පොත් වලට අනුව ඔස්ට්‍ර්ලියාවේ මුල් පදිංචිකරුවන් වන්නේ බ්‍රිතාන්‍යයේ සිට පිටුවහල් කරනු ලැබූ සොරුන් සහ මංකොල්ල කරුවන් සමුහයකි. 19 වන සියවසේ මුල් භාගයේ බ්‍රිතාන්‍යයේ ආර්ථික තත්වය කඩා වැටීමත් ඒ හා නැගුනු අපරාධ රැල්ලත් නිසා පිරි ඉතිරි ගිය සිර ගෙවල් වලට අගනා පිලියමක් ලෙස බ්‍රිතාන්‍යයන් දුටුවේ දක්ෂිණාර්ධ ගෝලයේ ඇත කෙළවරක කර්කශ පරිසරයකින් හෙබි විශාල මුඩු බිමක් වූ ඔස්ට්‍රේලියාවයි.පොත පතට අනුව බ්‍රිතාන්‍යයේ සිට ඔස්ට්‍රේලියාවට ප්‍රවාහනය කෙරුණු සිරකරුවන්ගේ සංඛ්‍යාව 150 000 ඉක්මවායන අතර ඉන් තුනෙන් එකක් පමණ සොරුන් වූ අතර මංකොල්ල කරුවන්, මිනීමරුවන් ආදීන් මීට ඇතුලත් විය.

http://home.iprimus.com.au/foo7/wd.jpg

       අයලන්ත, ස්කොට්ලන්ත සහ එංගලන්ත ජතිකයන්ගේ එකිනෙකට පරස්පර භාෂා විලාශයන් නිතර කණ ගැටුණු, කර්කශ වික්ටෝරියාවේ හා නිව් සවුත් වේල්සයේ තැන තැන බිහිවූ මුල් සංක්‍රමණික කොළණි තුලින් අමුතුම භාෂාවක් උපත ලැබිය. ඒ ඕස්ට්‍රේලියානු ඉංග්‍රීසියයි.

      සොර මැර මංකොල්ල කරුවන්ගෙන් ආරම්භ වූ  මෙම වෙනස්  භාෂා විලාශය  ගැන මුල් යුගයේ ඕස්ට්‍රේලියානුවන් තුල ආඩම්බරයක් තිබු බවක් නම් නොපෙනේ. 70 දශකය වන තුරුම ඔස්ට්‍රේලියාවේ රාජ්‍ය මාධ්‍ය ආයතනය වන ABC ආයතනයේ සඳහා ප්‍රවෘත්ති කියවන්නන් බ්‍රිතාන්යෙයෙන් ගෙන්වනු ලැබුයේ ඒ නිසා විය යුතුය.෴

෴.End of a semester.෴

              එය ග්‍රීෂ්ම ඍතුවේ  තවත් එක් සිකුරාදාවකි. සවස පහේ කණිසම  පසු වී බොහෝ වෙලාවක් ගතව තිබුනද තවමත් දැඩිව බබලන හිරු රශ්මින් නගරය නැහැවී ඇත. උස්ව නැගී සිටින ගොඩනැගිලි අතරින් විටින් විට වේගවත් වෙමින් හමා එන ඇන්ටාක්ටික් මුහුදු සුළඟ ශරීරයට ගෙන එන්නේ අමුතු සිසිලසකි. අධ්‍යන වාරයේ අවසාන දිනය වූ එදින  විභාග කටයුතු  අවසන් කොට විශ්ව විද්‍යාලයෙන් ඉවතට පැමිණි මාගේ සිත පිරී තිබුනේ  ඉදිරියට පැමිණෙන මාස තුනක නිවාඩු කාලය පිලිබඳ තෘප්තිජනක හැඟීම් ගොන්නකිනි. වරාය දෙසට දිවෙන Latrobe ව්දිය ඔස්සේ සෙමින්  පල්ලම් බසින මාත් මගේ මිතුරාත් පසු කරමින් ට්‍රෑම් රථ ඇදී යන්නේ සීනු හඬ නගමිනි.
            "මචන්, මාර බඩගිනී අද නම් හොඳ ප්ලේස් එකකින් හොඳට කන්න ඕනේ"
මිතුරාගේ යෝජනාවට එක හෙලා එකඟ වුවද අපේ රසට සරිලන ආපන ශාලාවක් නගරයේ නොමැති තරම්ය.
            "හොඳ චිකන් කරියකුයි රෝස් පන් ගෙඩි හය හතකුයි තිබ්බනම් මරු නේ!"
රෝස් පාන් මතකයට නැගෙන කළ කටට කෙළ උනයි. පැත්තක් යන්තමින් කරවූ, උණුසුම්, ලංකාවේ රෝස් පාන් ගෙඩියකට සම කල හැකි යමක් මෙල්බනයේ තරු පහේ හෝටලයකින් හෝ සොයාගත් හැකි වේද  යන්න සැක සහිතය.
            මෙල්බනයේ රෝස් පාන් හා මස් කරි සෙවීම කළුනික සෙවීම හා සමාන වුවද මහන්සි වී සොයනෙකුට ඊට යම් තරමකින් හෝ ආසන්න කෑම වේලක් සොයා ගැනීම එතරම් අපහසු කටයුත්තක්ද නොවේ. මෙල්බනයේ යම් කලක් ගත කරන්නෙකුට ඉබේම පාහේ නගරය ඉතා සමීප තැනක් බවට පත් වේ.  වරක් මිතුරෙකුගෙන් හොඳ බුරියානි වේලක් ලබා ගතහැකි තැනක් විමසූ කල ඔහු මා හට ආපන ශාලා පහළොවක පමණ නම් ලැයිස්තුවක් හා ඒවායේ මිල ගණන් මතකයෙන් කිවේය. ඔහු තරමටම නොවුවද යහමින් නගරය පුරා කරක් ගසා තිබු අප හට නගරයේ විවිධ ආපන ශාලා හා ඒවායේ අහර පාන සම්බන්ධයෙන් යම් වැටහීමක් තිබුණි. කෙසේ නමුදු සැබෑ රෝස් පාන් සොයා වීථි පුරා ඇවිදීමෙන් හෙම්බත් වූ අප අවසානයේ නතර වුයේ වරාය ආසන්නයට වන්නට පරණ තාලයේ ගොඩනැගිල්ලක් තුල පිහිටා තිබුණු සුපිරි වෙළඳ සලක් තුලය. පැත්තකට වන්නට තිබුණු කුඩා බේකරියක්, කූඩ වල දමා අසුරා තිබුණු එළවලු පලතුරු හා තවත් වියලි ආහාර පාන ආදිය හැරුණු කොට රාත්‍රී කෑමකට සරිලන වෙනත් යමක් එහි නොවීය.
         
               එය කෙසේ වුවද  පැය කාලක් ගත වන්නට මත්තෙන් අප දෙදෙනා වරාය ජැටියේ ගරාදියට බරදී ගැඹුරු සාකච්ඡාවකය. පසෙකින් කඩදාසි මල්ලක බහා ඇත්තේ පාන් ගෙඩියක්, රෝස් කුකුලෙක් සහ බිර බෝතල් කීපයකි.

                 මුහුදු රළ කපාගෙන හමා එන සුළගේ අමුතු උණුසුමක් ඇත. යෝධ රන් තලියක හැඩය ගත් බැසයන හිරුගේ රක්ත වර්ණ රශ්මිය වරායේ ඇත පසෙකින් වූ සෙමින් පැද්දෙන යාත්‍රා මත වැදී පරාවර්තනය වීමෙන් අමුතු දර්ශනයක් මැවීපෙනේ. උඩු සුළඟට පොර බදමින් ඉහල අහසේ වේගයෙන් එහා මෙහා පියඹන මුහුදු ලිහිණින් පරිසරයට එක් කොට අත්තේ අමුතුම වූ සුන්දරත්වයකි. ඇත මුහුදේ ඉබි ගමනින්  දියඹ කරා ඇදී යන යෝධ නෞකා වලින් මතුවන නලා හඬ විටින් විට ඇසෙයි.
                 මාගේ මතකයේ හැටියට එය මෙල්බනය ගතවූ එක් සුන්දරම සන්ධ්‍යාවක් විය. ක්‍රිකට්, ගැහැණු  ළමයි, පාසල්  කාලයේ විනෝදජනක සිදුවීම් ආදිය ගැන කතා කරමින්, ලංකාවේ තාලයට පාන් සහ මස් කා  බිර බෝතලයක් බී ලැබූ තෘප්තිය මෙල්බනයේ  තරු පහේ හෝටලයක ඉස්තරම් කෑම වේලකින් ගත නොහැක. රේස් අශ්වයන් මෙන් නිරන්තර ඉලක්ක පසුපස හඹා යන අප හට කවදා හෝ ආපසු හැරී ජීවිතය දෙස බලන කල මෙනෙහි කොට සතුටු වන්නට ඉතිරි වනු ඇත්තේ මෙවන් මතකයන් කීපයක් පමණක්ම වනු ඇත...

           

             

෴..මෙල්බනයේ විත්ති..෴ ඕස්ට්‍රේලියානු ඉතිහාසයේ බිහිසුණුම ලැව් ගින්න.

Labertouche ප්‍රදේශයට ගින්න ඇතුළු වූ අයුරු.

http://www.blacksaturdaybushfires.com.au/wp-content/uploads/2012/10/Black-Saturday-Bushfire.jpg

                   වසර 2009 පෙබරවාරි මස 7 වැනිදා යනු මා හට අමතක නොවන දිනයකි. ජිවිත සිය ගණනක් බිලි ගත් ඕස්ට්‍රේලියානු ඉතිහාසයේ වාර්තා වූ දරුණුතම ලැව් ගින්න වික්ටෝරියාවේ උතුරු ප්‍රදේශ වසා පැතිර ගියේ එය ලෝක ඉතිහාසයේ අටවැන්නට දරුණුම ලැව් ගින්න ලෙස ඉතිහාස පොතට එකතු වෙමිනි. සිදුවූ විනාශය සුළුපටු නොවීය. වර්ග කිලෝමීටර 4000 කට අධික ප්‍රදේශයක් අඟුරු බවට පත් කරමින් හඹා ගිය ගින්නේ දුමාරය නවසීලන්ත වෙරළ සීමාව දක්වා ඇදී ගියේය. පහතින් සටහන් වන්නේ අදින් හරියටම අවුරුදු හතරකට පෙර සිදුවූ එම අඳුරු සිද්ධි සමුදායේ මතකාවර්ජනයකි. 
                  මාස ගණනාවක් තිස්සේ ඇදී යමින් තිබූ නියඟය ලෝකයේ ලැව් ගිනි බහුලතම ප්‍රදේශයක් වූ වික්ටෝරියාවට භයානක අනතුරක පෙරනිමිති කියාපෑවේය. තත්වය හදිස්සියේම දරුණු අතට පත් කරමින් වික්ටෝරියානු ප්‍රාන්තය හරහා හමායන්නට නියමිතව තිබු දින තුනක උණුසුම් වායු ධාරාව පිළිබඳව කාලගුණ අනාවැකි පළවන්නට විය. ඒ වන විට වික්ටෝරියාවට පැමිණ යන්තමින් මාස කීපයක් ගතවී තිබුණු බැවින් පළවූ  අනාවැකි එතරම් සැලකිල්ලට නොගත්තද පැවති අධික උෂ්ණත්වය යම් අනතුරකට මුළපුරන බව මා අවබෝධ කොටගෙන තිබුණි. පෙබරවාරි 4,5,6 දින තුන තුල වික්ටෝරියානු ප්‍රාන්තය තුල පෙර නොවූ විරූ ආකාරයේ අධික උෂ්ණත්වයක් සටහන් වන්නට විය. කාමරය තුල වායු සමීකරණයක් නොවුයෙන් රාත්‍රිය ගෙවුනේ මුළුමනින්ම පහේ නිදිවර්ජිතවය. හදිසි ලැව් ගින්නක් ඇති වුවහොත් එයට සුදානම් විය යුතු යයි සඳහන් කරමින් රූපවාහිනියෙන් නිරන්තරයෙන් පුවත් ඵල  විය. 

ගින්න මෙල්බන් නගරය පෙනෙන නොපෙනෙන මානයට පැමිණ තිබු අයුරු
http://resources2.news.com.au/images/2011/02/06/1226001/088674-black-saturday.jpg

             දිනය පෙබරවාරි මස 7 වැනිදායි. සති අන්තයේ සේවය කල ආපන ශාලාවට යාමට ලහි ලහියේ සුදානම්  වෙමින් සිටි මා හට රුපවාහිනියේ තොරතෝංචියක් නැතිව විකාශනය වන ප්‍රවෘත්ති තුලින් ලැව් ගින්නකට සුදානම් වන ලෙස සඳහන් කෙරුණු ප්‍රවෘත්තිය අද මෙන් මතකයට නැගේ. රුපවාහිනී තිරයේ පෙනීසිටියේ වික්ටෝරියානු අග්‍රාමාත්‍ය  John Brumby මහතායි . ඔහු එදින කිසිදිනක නොවූ අයුරින් අනතුරු  හැඟවීමක් කළේය. ඔහුගේම වචනයෙන් "It's just as bad a day as you can imagine and on top of that the state is just tinder-dry. People need to exercise real common sense" ලෙස ලෙස සඳහන් කල ඔහු තව දුරටත්  මෙය වික්ටෝරියානු ප්‍රාන්ත ඉතිහාසයේ භයානකම දිනය"worst day in the history of the state" ලෙස  අනතුරු ඇඟවිය. දරුණු ලැව් ගින්නක අනාවැකි පළ කල නිලධාරීන් හදිසි තත්වයකට මුහුණ දීම සඳහා 3500 කට අධික ගිනි නිවන බට පිරිසක් ප්‍රාන්තය පුරා යොදවා තිබිණි. මිට අමතරව ප්‍රාන්තය පුරා ගිනි දැල්වීම් සම්පුර්ණයෙන් තහනම් කොට තිබුණි (Total fire ban).
           මා සේවය කල ආපන ශාලාවේ ඇතුලත උෂ්ණත්වය ඉවසාගත නොහැකි තරමට ඉහල ගොස් තිබුණි. වෙලාව දහවල් දොළහට පමණ විය. මේ වන විට අප සියල්ලන්ම නොදත් දෙයක් කිලෝමීටර හැටක් පමණ උතුරු දෙසට වන්නට සිදු වෙමින් තිබුණි. Kinglake ප්‍රදේශය අශ්‍රිතව තැනින් තැන හුදකලා ලැව් ගිනි ඇති වෙමින් තිබුණි. මේ වන විට පරිසර උශ්නත්වයද වික්ටෝරියානු නගරයක වාර්තා වූ ඉහලම උෂ්ණත්වය අභිබවා ගොස් තිබුණි. පැය කීපයක් ඇතුලත Black Saturday නමින් පසුව හඳුන්වන්නට යෙදුනු බිහිසුණු ලැව් ගින්නේ අරම්භය සටහන් කරමින් Kilmore East ප්‍රදේශයේ අධික උනුසුම නිසා පහතට කඩාහැලුණු  විදුලි රැහැන් එකිනෙක ඇතිල්ලීම නිසා විදුලි පුලිඟු පිටවන්නට  විය. 

Marysville ප්‍රදේශය ගින්නට හසුවී තිබූ අයුරු 
http://www.abc.net.au/reslib/200902/r337418_1531022.jpg

              
         එතැන් සිට සිදුවූ  සිදුවීම් සමුදාය එසැනින්ම මාධ්‍යයට වාර්තා නොවූ අතර පසුව හෙළි වුයේ ඇතැම් ප්‍රදේශ වල ජනතාවට කිසිම අනතුරු හැඟවීමක් නොලැබුණු බවය. Kilmore ප්‍රදේශයේ ඇතිවූ ගින්න නිමේෂයකින් ගිනි ප්‍රකාරයක් බවට පත් විය. තැනින් තැන ඇතිවූ හුදකලා ලැව්ගිනි එකට එක් වෙමින් අධික වේගයෙන් ගින්න ඇදී  එන්නට විය. පැයට කිලෝමීටර 120 කට අධික වේගයෙන් හැමූ සුළඟින් වේගවත් වූ ගිනි ජාලාව ඇතැම් ස්ථාන වලදී තත්පර 30ක් තුල මීටර 300 ක වේගයෙන් ඇදී ආ බව පසුව පැවසුනි.

ගින්නෙන් විනාශ වූ Marysville ප්‍රදේශය
http://images.theage.com.au/2012/08/07/3533814/marysville-bushfire-620x349.jpg

              සිදුවූ හානිය සුළුපටු නොවීය. වික්ටෝරියානු වැසියන් 173 දෙනෙකු ගින්නට හසුවී මියගිය අතර 400 කට අධික ප්‍රමාණයක් පිළිස්සුම් තුවාල ලදහ. ඒ අතරට විදේශිකයන්ද ඇතුලත් විය. මෙල්බන් සරසවියේ ආචාර්ය වරුන්ගේ ගණන් බැලීම් වලට අනුව ඇතැම් ස්ථාන වලදී ගින්නේ උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 1200 ඉක්මවා ගොස් තිබුණු අතර මියගිය බොහෝ දෙනෙකුගේ නෂ්ටාවශේෂ අඳුනාගත නොහැකි අයුරින් අළු දුලි බවට පත් වී තිබුණි.  Black Saturday ලැව් ගින්නේ තිබු උච්චත්වය නිසාම  මෙල්බනයේ එතෙක් ලැව් ගිනි සඳහා සුදානම් වීමට පැනවුණු රීතිය වන "නැවතී සටන් කරන්න නැතිනම් කල් ඇතිව පිටවන්න" (Stay and fight or leave early ) යන්නෙහි වලංගුතාවය පිලිබඳ ගැටළු මතු විය. මෙයට හේතු වුයේ ගින්නෙන් දේපල ආරක්ෂා කරගැනීම සඳහා නැවතුනු බොහෝ දෙනෙක් අසරණ ලෙස පිලිස්සී මියගොස් තිබු බැවිනි 
                පසුගිය වසරෙහි මා හට Black Saturday ලැව් ගින්නෙන් දරුණුම හානි සිදුවූ Kinglake ප්‍රදේශයේ සංචාරයක යෙදෙන්නට අවස්ථාවක් ලැබුණි. ගින්න ඇතිවී අවුරුදු තුනක් ඉක්ම ගොස් තිබුනද ගස්වැල් වල පිලිස්සී ගිය කඳන් වල සලකුණු තවමත් දක්නට ලැබේ. ප්‍රදේශයේ බොහොමයක් ගොඩනැගිලි නැවත ප්‍රතිස්ථාපනය කොට තිබුනද එහි වෙසෙන්නන්ගෙන් බොහොමයක් දෙනා නැවත නොඑන්නට ගම බිම් හැරදා පිටව ගොස්ය. පහතින් දැක්වෙන්නේ එහිදී මා ලබාගත් චායාරුප කීපයකි.

෴..මෙල්බනයේ විත්ති..෴ නවක වධය.

විවේකයෙන් ගත කල දින කීපය සිතාගන්නටත් නොහැකි වේගයකින් ගෙවී ගියේ විශ්ව විද්‍යාලයේ ප්‍රථම  අධ්‍යයන වාරය අරඹමිනි. එතෙක් සැහැල්ලුවෙන් ගෙවුණු දින චර්යාව හදිස්සියෙන්ම මෙන් කලබලකාරීත්වකින් පිරී ගියේය. අලුත් පොත් පත්, ඇඳුම් පැළදුම් පමණක් නොව,  පීථ පිහිටා ඇති ස්ථාන, අනෙකුත් අධ්‍යයන ක්‍රියා පටිපාටි අදී සියලු දෑහි තිබූ අලුත් බව නිසාම සිතෙහි තිබුනේ අමුතුම වූ නොසන්සුන්කාරිත්වයකි.

  පාඨමාලාවේ ප්‍රථම වසර බැවින් සතියේ   දින පහෙන් දින හතරකම උදැසන 8.30 සිට සවස 5.00 දක්වා දේශන පැවැත්වේ. දුම්රිය පොලේ සිට විශ්ව විද්‍යාලය තෙක් සැලකිය යුතු දුරක් පයින් යාමට තිබු බැවින් උදැසන 6.30ට පමණ නිවසින් පිටත් වීමට සිදුවිය. දුම්රිය පොලේ වෙනදා දක්නට නොතිබූ අමුතු කලබලකාරීත්වයක් දක්නට ඇත. උදැසන 8.00 තෙක් වන කාල සිමාව තුල මිනිත්තු දහයෙන් දහයට දුම්රියක් ධාවනය වෙයි. නගරයේ වාහන නතර කිරීමට ඇති පහසුකම් අඩු බැවින් බොහෝ දෙනෙක් දුම්රිය පොලෙහි කාරය නතර කොට දුම්රියෙන් නගරයට යයි. ලංකාවේ දුම්රියක තරමට නොවුවද  උදැසන ධාවනය වන ඇතැම් දුම්රිය වල ඇති තදබදය දුටු විට සිහි වන්නේ පා පුවරුවේ එල්ලී පාසැල් ගිය පාසල් කාලයේ සුන්දර මතකයන්ය. එක් අතකින් සිතන කල විදුරු මුද්‍රා තැබූ, වසන ලද දොරටු වලින් යුතු මෙල්බනයේ දුම්රිය තුල ලංකාවේ දුම්රියක ගමන් කිරීමෙන් ලැබෙන සුන්දර අද්දැකීමෙන් දශමකදු නැත.
  අලුතින් විශ්ව විද්‍යාලයට පැමිණෙන්නන්ගේ පහසුව පිණිස සිටුවා තිබූ පුවරු වල උපකාරයෙන් දේශනා ශාලාව සොයා ගැනීම අපහසුවක් නොවීය. පිටුපසම අසුන්වල හිඳිනවා අත්තේ ඉගෙනීමට උනනදුවන් නැති කරදයකාරයින් වීමට පුළුවනැයි සිතූ මා මුල් පෙළ අසුනක් තෝරා හිඳ ගතිමි. දේශක වරයා අවුරුදු 45 ක පමණ පෙනුමකින් යුතු සුදු ජාතිකයෙකි.කොණ්ඩය උඩට පීරා ඩෙනිම් කලිසමකින් හා කමිසයකින් සැරසී සිටි ඔහු තුල ලංකාවේ ගුරුවරයකු සතු ඝාම්භිරත්වය දක්නට නොවීය. නංගිගෙන් ලැබුණු විවිධ වර්ණ වල පෑන් වලින් පිරි පෑන් පෙට්ටියද, පෙර දින රාත්‍රියේ නිදි වර්ජිතව වෙන වෙනම නම් කොට පිළියෙළ කල පොත් වලින් පිරි මල්ලද රැගෙන පැමිණියද වාරයේ ප්‍රථම දිනය බැවින් පාඨමාලාව පැහැදිලි කිරීම හැරුණු කොට අමුතුවෙන් කියා කෙරුණු දෙයක් නොවීය.
         දේශනය අවසානයේ සිසුන් සෙමෙන් ශාලාවෙන් ඉවතට පැමිණියේය. එම අවස්ථාවේදීම අවසන් වූ තවත් දේශන කීපයක් හේතුවෙන් පිට වීමේ දොරටුව අසල අත්තේ මද කලබලකාරීත්වයකි. සෙමින් සෙමින් ඉවතට  පැමිණෙන මා හට දක්නට ලැබුනේ දේශනා ශාලාවෙන් ඉවත රැස් වී සිටින රතු පැහැති කමිස වලින් සැරසුණු සිසුන් සමුහයකි.රතු පැහැති කමිස වල සුදු අකුරින් "STUDENT UNION (ශිෂ්‍ය සංගමය)" ලෙස සටහන් කොට ඇත.  25ක පමණ කණ්ඩායමකින් යුතු වූ මොවුන් සිසුන් හට අමතමින් ඇතැම් සිසුන් ඉවතට ගනු පෙනේ. ඔවුන් අසලම වූ මේසයක් මත විවිධ වර්ණ වලින් මුද්‍රණය කරන ලද දැන්වීම් පත්‍ර මිටි කීපයක් ගොඩ ගසා ඇති අතර දුර වැඩි හෙයින් එහි සටහන් කොට අත්තේ කුමක්දැයි හඳුනා ගැනීමට නොහැක.
             සිතේ මඳ චකිතයකින්ද යුතුව සෙමෙන් ශාලාවෙන් ඉවතට පැමිණෙන මා වෙත ඔවුන්ගෙන් එකෙකු  වහා පැමිණියේය.
        Hi,, Are you a new student? ඔහු අසයි.
හිතේ චකිතය නිසාහෝ බොරු කීමට ඇති අකමැත්ත නිසාහෝ "යේස්" යනුවෙන් පිළිතුරු දුන් මම මඳක් නතර වීමි.
       We have a little information session for new students, would you like to join? ඔහු නැවතත් අසයි.

නැත යයි කීමට සිතුනද එයට හේතුවක් ලෙස ඉදිරිපත් කිරීමට කිසිවක් සිතාගත නොහැක.අකමැත්තෙන් වුවද හිස වනා කැමැත්ත පළකළ  මා සෙමින් පිය නැගුවේ මේ වන විටත් රැස් කමින් බලා සිටි අනෙක් නවක සිසුන් සමුහය වෙතය. දැන් මාගේ සිතේ පිරි ඇත්තේ චකිතයකි. ලංකාවේ විශ්ව විද්‍යාල වල නවක වධය ගැන හොඳින් අසා පුරුදු මට ඊළගට සිදුවන්නට යන්නේ කුමක්දැයි කිසිඳු අවබෝධයක් නොමැත. තවත් සිසුන් කීප දෙනෙකු එකතු වන තෙක් බලා සිටි ශිෂ්‍ය සංගම් සාමජිකයෝ ඔවුන්ගේ දේශනය ආරම්භ කළහ.
        තමන් විශ්ව විද්‍යාලයේ ශිෂ්‍ය සංගමයේ සාමාජිකයන් බව පවසා කතාව ආරම්භ කළ ඔවුහු විශ්ව විද්‍යාලය තුල ඔවුන්ගේ ක්‍රියාකාරිත්වය ගැන පැහැදිලි කරන්නට විය. ඔවුන්ට අනුව විශ්ව විද්‍යාලය තුල විවිධ  ක්‍රීඩා හා අධ්‍යාපනික වැඩසටහන් සංවිධානය කිරීමට ඔවුන් සහය වෙයි. තවද සන්නිවේදන අපහසුතා ඇති අන්තර්ජාතික ශිෂ්‍යයන් හට සහය දැක්වීමට ඔවුන්ගේ වෙනම ඒකකයක් ඇත. සිසුන්ගේ සාහිත්‍ය නිර්මාණ එලි දැක්වීමට  ඔවුන්ගේ මුලිකත්වයෙන් පළවන සඟරාවක්ද වෙයි. මේ අතර එක් අයෙකු එතෙක් මේසය මත වූ දැන්වීම් බෙදා දෙන්නට විය. ම හට ලැබුණු පත්‍රිකාවේ ඉහලින් විශාල අකුරින් "UNIVERSITY IDOL - BE THE NEXT STAR" ලෙස සටහන් කොට ඇත.
              මෙතෙක් සිතේ තිබු චකිතය පහව ගොස් තිබු බැවින් UNIVERSITY IDOL තරඟයට තරඟකරුවකු ලෙස සහභාගී වන්නටයි ජේෂ්ඨ සිසුවකුගෙන් කෙරුණු දෙවන ඉල්ලීම එක් වරම ප්‍රතික්ෂේප කර දැමුවෙමි.

෴..මෙල්බනයේ විත්ති..෴ China Town

           
ජීවිතයේ ප්‍රථම වතාවට මෙල්බන් නගරයට රාත්‍රීයේ  පැමිණි මමත් මාගේ මිතුරාත් භූගත  මෙල්බන් සෙන්ට්‍රල් දුම්රිය පොලේ  හුදකලා අසුනක අසුන්ගෙන සිටියිසිටියෙමු. ඊළඟ දුම්රියට තවත් මිනිත්තු විස්සක් පමණ ඇති හෙයින් දුම්රිය වේදිකාවේ ඉතිරිව ඇත්තේ අප දෙදෙනාත් වේදිකාවේ එහා අන්තයේ අසුන්ගෙන සිටින සුදු ජාතකයන් දෙදෙනකුද පමණි. නොනවත්වා දිවෙන එස්කෑලේටරයේ ශබ්ධය හැරෙන්නට කිසිවක් නොඇසේ.

එතෙක් නිහඩවසිටි මිතුරා කටහඬ අවදි කළේය.
"මචෝ welcome to Melbourne city."

සෙමෙන් නැගිටගත් අපි දුම්රිය පොලෙන් ඉවතට යාමට සැරසුනෙමු. එස්කලේටරයෙන් ඉහලට ගිය අප අවතීර්ණ වුයේ භුගත  සාප්පු සංකීර්ණයකටයි. රාත්‍රී කාලය බැවින් බොහෝ කඩ සාප්පු දැනටමත් වසා ඇත. වීදුරුවෙන් තනා ගෝලාකාරව නිමවා ඇති වහලය අහස උසට විහිදී යයි. අඳුර වැටි  එකින් දෙක පායාගෙන එමින් තිබු තාරකා දුටු මට ක්ෂනිකයෙන්ම මතක් වුයේ කුඩා කාලයේදී ග්‍රහලෝකාගාරය බැලීමට ගිය චාරිකාවයි.
               මෙහි භූගතව ඉදිවුණු චිත්‍රපට ශාලාවක්, කාය වර්ධන මධ්‍යස්ථානයක් අදී වූ විවිධ දෑ දක්නට ලැබෙයි. පසෙකින් එල්ලා ඇති විශාල ඔරලෝසුවේ රාත්‍රී නමය සටහන් කළේය. මාර්ගයට පිවිසීමට තවත් එස්කලේටර දෙකකින් ඉහලට නැගිය යුතුය. උමං මාර්ගය හරහා එලියට පැමිණෙන්නන් අවතීර්ණ වන්නේ ස්වොන්ස්ටන් වීදියටයි.එහි සිට බලන්නකුට දුම්රිය පොලේ සේයාවක්වකදු සොයාගත නොහැක. මාර්ගය දෙපස  විදුලි බුබුළු වලින්  ආලෝකමත් කොට ඇත. එකක් පිටුපස එකක් පැමිණෙන ට්‍රැම් සීනු හඬ නඟමින් ඇදී යයි. මාර්ගයේ අනෙක් පසින් වික්ටෝරියා ජනපද පුස්තකාලය අහස වසාගෙන නැගී සිටි.
       මාර්ගය දිගේ පහලට ගිය අපි තවත් වීදී කීපයකින් හැරී ගමන් කරන්නට වීමු. ඇතැම් තැන් වල මාර්ගයෙන් ඇතුලට විහිදුනු, ගල් ඇතිරූ අඳුරු  අතුරු විදි දක්නට ලැබෙයි. පළල මීටරයක් පමණ වන මෙවායේ  ඇතැම් තැන්  වල ආලෝකයෙන් පිරි කුඩා අවන්හලය. එවැනි තැන පසු කර යන අප දුටුවී  සංගීත නාදයත් , ප්‍රනීත ආහාර පාන වල සුවන්දිනුත් නැහැවුණු  මේවා තුල මත්පැන් බොමින් සතුටින් කතා බහේ දී සිටින මිනිසුන්ගේ හඬයි.

http://www.theage.com.au/ffximage/2007/09/29/rgid_laneway_wideweb__470x268,0.jpg

මෙසේ අතුරු අතුරු විදි කීපයක් පසු කොට හිය අප අවතීර්ණ වූයේ රක්ත වර්ණයෙන් පිරි ගිය උත්සවත්ශ්‍රීයෙන් පිරි ඉතා ජනාකීර්ණ වීදියකටයි. චීන භාෂාවට හුරු භාෂාවන්ගෙන් උස්ව හඬ නගන සතුටින් පිරි මිනිසුන් වේගයෙන් අඩි තබමින් එහා මෙහා යයි.  මාර්ගය දිගට තැනින් තැන ඉහලට එසවුණු  යෝධ ගල් ආරුක්කු රතු පැහැති විදිලි බුබුළු වලින් ආලෝකමත් කොට ඇත. ඉහල සිට පහලට අලංකාර කැටයම් යොදා දකින්නන්ගේ සිත් ඇදගන්නනා ලෙස නිර්මාණය කොට ඇති මේවා මාර්ගය දිගටම දක්නට ලැබේ. මාර්ගය අද්දර  වූ ආලෝකයෙන් පිරි  කුඩා අවන්හල් චීන ජාතිකයන්ගෙන්  පිරි  පවතී. විදුලි බුබුළු යොදා ආලෝකමත් කල කඩදාසි ලන්තරුම් පසුබිමින් ඇදී යන සුළඟට සෙමින් පැද්දෙයි. ඈතින් උස්ව නැගෙන්නේ සංගීත නාදයකි. දකින්නකුට හැඟෙන්නේ හදිස්සියේම චීනයට ඇතුළු වුවාක් වැනි හැඟීමකි.
 එතෙක් නිහඬව සිටි මිතුරා නැවතත් කටහඬ අවදි කරයි.
"මේ තමයි china town."

http://www.exploreaustralia.net.au/images/content/rec/41/20673-1000x800.jpg

 China Town යනු මෙල්බනයේ පිහිටි චීන ජතිකයන්ගෙන් පිරි විදීයකි. චීන කෑම බිම, රෙදි පිලි ආදී ඕනෑම දෙයක් මෙහිද දක්නට අත. මෙල්බන් නගරය මධ්‍යයේ මෙවන් ස්ථානයක් පවතින්නේ කෙසේදැයි යන්න පවා පුදුම සහගතය.

තවත් මද වෙලාවක් විවිධ විදි ඔස්සේ ඇවිදි ගිය අපි අවසානයේ නිවසට පැමිණෙන විට මැදියම් රාත්‍රියද පසුවී තිබිණි.
              වෙහෙසින් පිරි දිනකට සමු දෙමින් මා නින්දට යාමට සැරසුනෙමි. බිත්තියේ ඔරලෝසුවේ රාත්‍රී 1.00 සටහන් වෙයි. සීතලෙන් ගැලවෙන්නට පොරවනය තුලට රිංගාගත් මා ජනේලයෙන් ඉවත බැලුවෙමි.හිස් අහසේ තැනින් තැන තාරකාවන් සෙමෙන්  බැබලෙයි . මේ වන විට තවමත් ලංකාවේ වෙලාව 8.30 පසුවී නොමැත. අම්මා කුස්සියේ උයනවා විය යුතුය. තාත්තා බොහෝ විට ඉස්තෝප්පුවට වී පොතක් කියවයි. නංගීගේ සිනාසෙන කට හඬින් නිවස පිරී තිබෙනවා ඇත.මා හැමදාම හිඳින්නට පුරුදුව සිටි පුටුව හිස්ව ඇතිවාට සැක නැත.  එය  සුන්දර වූ අතීතයකි... එහෙත් ඒ සුන්දර අතීතයට කිසිදා නැවත යන්නට නොලැබෙන බව මා දනිමි.

෴මෙල්බනයේ විත්ති෴දුම්රිය ගමන.

             ගම්බද වටපිටාවක හැදී වැදුනු මා හට මෙල්බන් නගරයට පැමිණීමත්  සමග අලුතින් එක් වුනු පරිසරය මහත් අභියෝගයක් ලෙස  පෙනෙන්නට විය. ගමේදී නිතර දෙවේලේ මුණ ගැසුණු මිතුරන්, සතියකට දෙකකට වතාවක්වත් එක් වුනු නෑදෑයන් මෙන්ම උදේ අම්මාගෙන් ලැබෙන  තේ වීදුරුව, හවසට කුස්සිය මුල්ලේ වූ පෙට්ටගම මත හිඳ රාත්‍රී කෑම  පිළියෙළ කරන අම්මා  හා නංගී සමග  වූ විනෝදයෙන් පිරි කතා බහ ආදිය පිලිබඳ වූ  මතකයන්, ලංකාවෙන් වෙන් වීමෙන් හිතේ හටගත් වියෝගය තවත් උග්‍ර කරන්නට විය. සියල්ල මඳකට අමතක කරන අටියෙන්, තාමත් දැක නොතිබුණු මෙල්බන් නගරය දැක ගැනීමට සිතා දිනක් සන්ධ්‍යවෙදී  මා නිවසින් පිටවුයේ තවත් මිතුරෙක්ද සමගිනි.
          නිවසේ සිට දුම්රිය පොලට අත්තේ පා ගමනින් නම් මිනිත්තු 10 ක පමණ දුරකි. එක් පසකින් ක්‍රීඩාංගනයක් හා ඊට මුහුණලා තිබූ පැරණි පන්නයේ නිවාස සමුහයක් අතරින් මාර්ගය දිව යයි. සරත් සමයේ තවත් එක් සන්ධ්‍යාවක් වූ එදින, රතු පාටින් ගිනියම් වූ හිරු දුම්රිය පොලට ඔබ්බෙන්  බැස යමින් තිබුනේ මාර්ගය පසෙකින් වූ රූස්ස මේපල් ගස් වල එකින් එක ගිලිහෙමින් තිබූ පත්‍ර වලට අමුතු පැහැයක්ද එකතු කරමිනි.

          දුම්රිය පොළ මදක් පැරණි පෙනුමකින් හෙබි කුඩා වූ එකකි. මගීන්ගේ හැසිරීම සටහන් වන කැමරාවක් වහලයේ කෙළවරක සවි කොට ඇත. පිවිසුමෙහි අත්තේ කුඩා යන්ත්‍රයකි. ගමන ඇරඹීමට පෙර ගමන් බලපත්‍රය මෙය තුලට ඇතුලත් කොට ස්වයන්ක්‍රියව වෙලාව සටහන් කොට ගත යුතු අතර ගමන අවසානයේ පිටවිමේදීද එයම කල යුතුය. පිවිසුම පසුකොට මද දුරකින් අත්තේ රතු හා කොල පැහැති බොත්තම් දෙකකින් හෙබි බිත්තියටම සවි කෙරුණු කුඩා පෙට්ටියක් වැන්නකි. මෙහි කොළ බොත්තම තද කල විට ඊලඟට පැමිණෙන දුම්රියට ඇති කාලය ස්වයන්ක්‍රියව කියැවෙයි. හදිස්සියේම ක්‍රියාත්මක වූ වහලයේ ස්පීකරයෙන් පණිවිඩයක් විකාශය වන්නට විය.ඉන් කියවෙන්නේ හවස හයට නියමිත දුම්රිය මිනිත්තු තුනකින් ප්‍රමාද බවය.

http://www.abc.net.au/reslib/201005/r570490_3517673.jpg

"තුනක්ද තිහක්ද?" අසලින් වූ මිතුරාගෙන් මම ඇසීමි.
 "තුනක් බං" ඔහු පවසයි.

            පැවසූ අයුරින්ම මිනිත්තු තුනකට පසු දුම්රිය පැමිණෙයි. දුම්රියට ඇතුළු වීමට එහි දොරටුවේ ඇති බොත්තම  තද කල යුතුය. ස්වයන්ක්‍රියව ඇරෙන දොරටුව මඳ වෙලාවකින් ඉබේම වැසි යයි.
මිනිත්තු විස්සක පමණ දුම්රිය ගමනකින් පසු අපි ලඟා වුයේ Melbourne Central දුම්රිය පොලටයි. භූගත දුම්රිය පොලක් වන මෙය ජනාකීර්ණ මෙල්බන් නගරයේ මධ්‍යයේ පිහිටා ඇත.

http://railgallery.wongm.com/albums/city-loop/143_4330.jpg

දුම්රියෙන් බැස නුදුරින් වූ අසුනකින් අප අසුන් ගත්තේ පිටවුම මගීන්ගෙන් පිරි තිබුණු බැවිනි. මදක් ඈතට වන්නට කිළුටු ඇඳුම් වලින් සැරසුණු මිනිසෙකි. ඔහු මගීන් එකිනෙකා වෙත අත පාමින් යමක් ඉල්ලයි. නමුත් ඔහුට කිසිවෙකුගෙන් කිසිවක් ලැබෙන බවක් නම් නොපෙනේ.  අප  ලඟට පැමිණෙන ඔහු  " Excuse me, have you got two bucks?"
ඉබේම මෙන් මගේ අත පොකට්ටුවට යනවාත් සමගම මිතුරා පිළිතුරු දෙයි. "NO".

             මොහු දුටු සැනින් මට මතක් වූයේ ලංකාවේ දුම්රිය පොල වල සිටින බොහොමයක් වූ හිඟන්නන්ය. ඇතැමෙක්ට අනුව ලංකාවේ හිඟන්නන් සියලු දෙනා කපටීන්ය. තවත් ඇතැමෙක්ට අනුව  ඔවුන් හට සාමාන්‍ය මිනිසුන්ටත්  වඩා යහමින් මුදල් හදල් ඇත . මේ කෙසේ පැවසුවද තමන් ලඟට පැමිණෙන හිඟන මිනිසෙකුට බොහෝ දෙනෙකු  මුදල් පරිත්ත්‍යාග කරයි. ඒ පරිත්‍යාග කරන්නන්ද අමාරුවෙන් එදා වේල ගැටගහගන්නා දුප්පත් මිනිසුන් බව මම හොඳාකාරවම දනිමි....